हा गंभीर आजार स्त्रियांना अधिक बळी बनवतो, ज्याची लक्षणे अनेक वर्षांनी येतात

डिजिटल मुंबई चौफेर। १६ फेब्रूवारी २०२२।

असे अनेक रोग आहेत जे शरीरात सतत वाढत असतात, परंतु त्याची लक्षणे (दीर्घकालीन आजार) दिसून येत नाहीत. जेव्हा लक्षणे दिसतात तेव्हा रोग शरीरात पाय घेतो. आज आम्ही तुम्हाला अशाच आजाराबद्दल सांगत आहोत, ज्याची लक्षणे खूप दिवसांनी दिसतात. याशिवाय हा आजार आता महिलांमध्ये सामान्य झाला आहे आणि त्याची लक्षणे दिसू लागल्यावर महिला त्याकडे दुर्लक्ष करतात. खरे तर या आजाराचे नाव हायपोथायरॉडीझम आहे.

विशेष म्हणजे या लक्षणांकडे दुर्लक्ष करूनही ते नंतर आढळून येते आणि त्यामुळे उपचार करणे कठीण होऊन बसते. तर जाणून घ्या ते कसे ओळखता येईल आणि या आजाराबद्दल डॉक्टर काय म्हणतात.

स्त्रियांमध्ये ही एक सामान्य समस्या आहे. यामुळे इतर गंभीर आजारही होतात, त्यामुळे त्याच्या लक्षणांकडे अजिबात दुर्लक्ष करू नये. हा एक थायरॉईड रोग आहे आणि थायरॉईड पुरुषांपेक्षा स्त्रियांमध्ये अधिक सामान्य आहे. आजकाल ही समस्या सर्व वयोगटातील महिलांमध्ये दिसून येत आहे.

या आजाराविषयी, डॉ अभिजित भोगराज, एंडोक्राइनोलॉजी सल्लागार, मणिपाल हॉस्पिटल, बंगलोर म्हणतात, ‘हायपोथायरॉईडीझम ही महिलांमध्ये एक सामान्य समस्या आहे आणि थायरॉईड ग्रंथी फार कमी थायरॉईड संप्रेरक तयार करते. म्हणून याला अंडरएक्टिव्ह थायरॉईड रोग असेही म्हणतात. याशिवाय शरीरात आयोडीनच्या कमतरतेमुळेही ही समस्या उद्भवते.

थायरॉईड म्हणजे काय?

डॉक्टर भोगराज म्हणाले, ‘थायरॉईडच्या घशाच्या पुढील भागात फुलपाखराच्या आकाराची ग्रंथी असते. ही ग्रंथी हार्मोन्स तयार करते. थायरॉईड ग्रंथी देखील चयापचय नियंत्रित करते. यासोबतच ते मानवाने खाल्लेल्या अन्नाचे उर्जेमध्ये रूपांतर करण्याचे काम करते. जेव्हा स्त्रियांमध्ये थायरॉईड संप्रेरकांचे उत्पादन खूपच कमी होते तेव्हा त्याला हायपोथायरॉईडीझम म्हणतात.

हायपोथायरॉईडीझमची लक्षणे काय आहेत?

डॉक्टरांच्या मते, हायपोथायरॉईडीझमची लक्षणे काही महिन्यांत किंवा वर्षांमध्ये दिसून येतात. त्याची लक्षणे प्रत्येक व्यक्तीमध्ये वेगवेगळी असू शकतात. स्त्रियांमध्ये हायपोथायरॉईडीझमची लक्षणे हळूहळू विकसित होतात. नैराश्य, केस गळणे, चेहरा फिका पडणे, त्वचा कोरडी पडणे, त्वचेवर खाज येणे, सतत वजन वाढणे, वारंवार तहान लागणे, बद्धकोष्ठता, थकवा, स्नायू दुखणे, सांधेदुखी, घसा सुजणे, आवाजात अचानक जड होणे ही सर्व हायपोथायरॉडीझमची लक्षणे आहेत. याशिवाय मासिक पाळी अनियमित होणे हे देखील हायपोथायरॉईडीझमचे लक्षण आहे.

कोणत्या लोकांना हायपोथायरॉईडीझमचा धोका जास्त असतो?

तसे तर तरुणीही त्याला बळी पडत आहेत. पण वृद्ध महिलांना याचा जास्त त्रास होतो. मधुमेह, अपायकारक अशक्तपणा आणि संधिवात असलेल्या रुग्णांना हायपोथायरॉईडीझम होण्याची अधिक शक्यता असते. कमकुवत रोगप्रतिकारक शक्ती असलेल्या महिलांनाही या आजाराचा धोका असतो.

हायपोथायरॉईडीझम प्रतिबंध टिपा?

हायपोथायरॉईडीझमची समस्या टाळण्यासाठी प्रथिनेयुक्त आहार घ्यावा. प्रथिने शरीराच्या सर्व भागांमध्ये थायरॉईड संप्रेरक प्रसारित करतात. कॅफिन, साखर यापासून दूर राहा, कारण त्यांच्या सेवनाने थायरॉईड ग्रंथी खराब होऊ शकते. रिफाइंड कार्बोहायड्रेट्समुळे हायपोथायरॉईडीझमची समस्याही वाढू शकते. आयोडीनची कमतरता हे थायरॉईडचे मुख्य कारण असू शकते. त्यामुळे आयोडीनयुक्त पदार्थांचे सेवन करावे. यासाठी अंडी, शतावरी, मशरूम, पालक आणि लसूण यांचा आहारात समावेश करा.