बसपाच्या समन्वयकाचे स्टिंग ऑपरेशन निवडणुकीदरम्यान मायावतींचा खेळ बिघडू शकतो

डिजिटल मुंबई चौफेर।०८ फेब्रूवारी २०२२।

उत्तर प्रदेश विधानसभा निवडणुकीच्या पहिल्या टप्प्यातील मतदानापूर्वी बसपचे सर्वात विश्वासू समन्वयक आणि पक्षातील क्रमांक दोनचे नेते शमसुद्दीन रैन यांच्यावर पक्षाला ३०० कोटी रुपये दिल्याचा आरोप करण्यात आला आहे.के भाजपला ५० तिकिटे विकण्याच्या तयारीत होते. एका ‘स्टिंग ऑपरेशन’मध्ये तो भाजपच्या एजंटसोबत या कराराची बोलणी करताना गुप्तचर कॅमेऱ्यात पकडला गेला आहे. या करारांतर्गत २०० कोटी रुपये पार्टी फंडात जमा करायचे होते आणि १०० कोटी शमसुद्दीनला मिळणार होते. हे ‘स्टिंग ऑपरेशन’ एका वृत्तपत्राचे मालक आणि संपादक गोपालदास यांनी केले असून ते ‘दैनिक भास्कर’ने प्रसिद्ध करून दाखवले आहे.

हे स्टिंग ऑपरेशन समोर आल्यानंतर बसपाच्या निवडणुकीच्या भवितव्यावर विपरीत परिणाम होऊ शकतो. त्याच्याबद्दल मुस्लिम समाजात सुरुवातीपासूनच शंका आहे. भाजपला पूर्ण बहुमत न मिळाल्यास मायावती बसपाच्या पाठिंब्याने पुन्हा सरकार स्थापन करू शकतात, असा संशय व्यक्त केला जात आहे. अशा स्थितीत स्टिंग ऑपरेशनमुळे बसपाच्या अडचणी वाढू शकतात. या निवडणुकीत बसपा सत्तेच्या लढाईतून बाहेर असल्याने पडद्याआडून भाजपला मदत करत असल्याची चर्चा अनेक दिवसांपासून राजकीय वर्तुळात सुरू आहे. त्यांच्या उमेदवारांच्या यादीवरूनही ते स्वत: जिंकण्याऐवजी सपा आघाडीचा पराभव करण्याच्याच रिंगणात असल्याचे दिसते. शमसुद्दीन रैनच्या या स्टिंग ऑपरेशनमुळे हे अंदाज खरे ठरत आहेत. यामुळे निवडणुकीत मायावतींचा खेळ बिघडू शकतो.

स्टिंग ऑपरेशनमध्ये काय आहे?

बसपमध्ये तिकिटांसाठी धुसफूस सुरू असतानाच हे ‘स्टिंग ऑपरेशन’ करण्यात आले. रोज तिकिटे कापून वाटली जात होती. तिकीट मिळविण्यापासून हुकलेले अनेक दावेदार पक्षात मोठी रक्कम जमा करूनही तिकीट दिले नसल्याची ओरड करत होते. दरम्यान, १७ डिसेंबर रोजी गोपालदास यांनी शमसुद्दीन रैन यांची लखनऊ येथील घरी पहिली भेट घेतली. त्यांनी स्वतःला भाजप आणि संघाचे एजंट म्हणून दाखवले. योगींशिवाय यूपीमध्ये सरकार स्थापन करण्यासाठी भाजपला त्यांच्या पक्षाची मदत हवी आहे, असे त्यांनी शमसुद्दीन यांना सांगितले. त्यांनी ५० जागांवर भाजपच्या इच्छेचे उमेदवार उभे केले तर त्यांना भाजपकडून ३०० कोटी मिळू शकतात. यातील २०० कोटी रुपये पक्ष निधीत जमा केले जातील आणि तुम्हाला १०० कोटी रुपये मिळतील. मी तुमच्याकडून १० कोटी रुपये घेईन.

शमसुद्दीनने ही ऑफर नाकारली नाही

शमसुद्दीनने स्टिंग करणाऱ्या गोपालदास यांची ऑफर धुडकावून लावली नाही, तर त्यावर विचार करायला सांगितले. त्याची अंमलबजावणी करण्यासाठी ते गुणाकार करू लागले. गोपालदास दुसऱ्या दिवशी पुन्हा भेटायचे आणि निधी कसा मिळेल हे जाणून घ्यायचे होते. तुम्ही कोणत्या प्रकारचे उमेदवार द्याल? धार्मिक आणि जातीय समतोलही जपला जाईल की नाही? दुसऱ्या दिवसाच्या संभाषणाच्या शेवटी, शमसुद्दीनने गोपालदासला आपल्या बाजूने करार निश्चित झाल्याचे सांगून निरोप दिला. त्यांनी मायावतींशी बोलून हा करार मार्गी लावण्यासाठी एक-दोन दिवसांचा अवधी मागितला आणि दिल्लीत भेटण्याचे आश्वासनही दिले. जिथे शमसुद्दीन भाजप आणि संघ परिवाराच्या कथित एजंटची ऑफर स्वीकारण्यास पूर्णपणे तयार होता. याउलट बसपचे दुसरे संयोजक नौशाद अली यांनी गोपालदास यांची ऑफर ऐकताच त्यांनी तसे करण्यास नकार दिला.

२-३ कोटींना तिकीट विकल्याची कबुली

शमसुद्दीन रैनचे हे स्टिंग ऑपरेशन मधल्या निवडणुकीत बसपाला अडचणीत आणणारे आहे. बसपा प्रमुख मायावती यांच्यावर पहिल्यांदाच तिकिटे विकल्याचा आरोप होत आहे, मात्र पहिल्यांदाच एका स्टिंग ऑपरेशनमध्ये बसपाच्या एका ज्येष्ठ नेत्याने आपला पक्ष दोन ते तीन कोटी रुपयांना विधानसभेची तिकिटे विकत असल्याची कबुली देताना कॅमेऱ्यात पकडले आहे. तिकीट खरेदीदारांची रांग आहे. स्टिंग ऑपरेशनमध्ये शमसुद्दीन रैने ज्या पद्धतीने बोलताना दिसत आहेत, त्यावरून त्यांना भाजपकडून खरोखर पैसे दिले असते तर त्यांनी तिकीट विकले असते, हे स्पष्ट होते. या स्टिंग ऑपरेशनने गेल्या अनेक दिवसांपासून सुरू असलेल्या चर्चांना उधाण आले आहे की, बसपा आणि भाजपमध्ये पडद्यामागे काही ना काही संबंध आहे. शमसुद्दीनने ३०० कोटींची ऑफर नाकारली असली, तरी सेटिंग ऑपरेशनमध्ये ते स्पष्टपणे चर्चा करताना दिसत आहेत.

मायावतींच्या सर्वात विश्वासू सरदार

यूपी विधानसभा निवडणुकीत बसपा प्रमुख मायावती यांनी पश्चिम उत्तर प्रदेश जिंकण्याची जबाबदारी त्यांचे सर्वात विश्वासू सरदार शमसुद्दीन रैन यांच्यावर सोपवली. तगडा आणि विजयी उमेदवार उभा करून पक्षाचे बुडते जहाज पार करतील, या आशेने. त्यांना पाच सर्कलचे प्रभारी करण्यात आले. यापैकी चार पश्चिम उत्तर प्रदेशातील सहारनपूर, मेरठ, मुरादाबाद आणि बरेली विभागातील आहेत. त्यांच्याकडे पाचव्या लखनौ विभागातील सेक्टर-२ चीही जबाबदारी आहे. याशिवाय उत्तराखंडची संपूर्ण जबाबदारीही ते सांभाळत आहेत. बसपमध्ये मायावतींनंतर सतीश मिश्रासारख्या बड्या नेत्यांच्या पंक्तीत शमसुद्दीन रैन यांचा समावेश होणे साहजिक आहे. नसीमुद्दीन सिद्दीकी यांनी एकेकाळी बसपमध्ये हे स्थान मिळवले होते. मात्र या स्टिंग ऑपरेशनमुळे शमसुद्दीन आणि बसपा दोघेही दुखावले जात आहेत. दोघांची विश्वासार्हता मातीत सापडली आहे. शमसुद्दीन यांनी मायावतींचा विश्वास तोडला.

कोण आहे शमसुद्दीन रैने

शमसुद्दीन रैने हा झाशीचा रहिवासी आहे. त्यांचा जन्म ७ मे १९७८ रोजी झाला. त्यांच्या वडिलांचे नाव निजाम रैनी. त्यांचे झाशीमध्ये भाजीपाला आणि फळांचे काम आहे. मुस्लीम समाजात फळभाज्याचे काम करणारे ‘कुंजडा’ बंधुत्व ‘पसमदा’ म्हणजेच ‘मागासवर्गीय’ मधून आलेले आहेत. ते रेन आडनाव घालतात. शमसुद्दीन रैन हे त्यांच्या कुटुंबातील पहिले व्यक्ती आहेत, ज्यांनी राजकारणात पाऊल ठेवले आहे. शमसुद्दीन यांनी वयाच्या 20 व्या वर्षी बसपामध्ये प्रवेश केला होता. एक साधा कार्यकर्ता म्हणून त्यांचा राजकीय प्रवास सुरू झाला. संघटनेत बुथ अध्यक्षापासून सुरुवात करून त्यांनी आधी विधानसभेत आणि नंतर जिल्हा संघटनेत स्थान निर्माण केले. ते पक्षाला पूर्णपणे समर्पित होते. कधीही निवडणूक लढवली नाही आणि MLCही झाला नाही. संस्थेतच काम करणे त्यांनी नेहमीच पसंत केले.

BSP प्रतिबद्धता आणि टप्प्याटप्प्याने प्रगती

झाशीचे बसपचे जिल्हाध्यक्ष चौधरी नसीम कुरेशी यांचे बोट धरून शमसुद्दीन यांनी ९० च्या दशकाच्या सुरुवातीला पक्षात पाऊल ठेवले. त्यांच्याकडून अ,ब,क राजकारण शिकले. त्यांच्यासोबत त्यांनी वैचारिकरित्या बसपामध्ये प्रवेश केला. यानंतर शमसुद्दीनने मागे वळून पाहिले नाही. हळूहळू ते एकापाठोपाठ एक पाऊल टाकत राजकारणाच्या शिडीवर गेले. १९९६ मध्ये त्यांनी बूथ कार्यकर्ता म्हणून बसपा संघटनेत प्रवेश केला. पुढे ते बूथ अध्यक्ष झाले. विधानसभा संघटनेतही त्यांना महत्त्वाची जबाबदारी मिळाली. २००३ मध्ये त्यांना झाशीच्या जिल्हा निमंत्रकपदाची जबाबदारी देण्यात आली होती. त्यानंतर पक्ष संघटनेत शहराध्यक्ष ते जिल्हा उपाध्यक्ष असा प्रवास केला. यानंतर २००६ मध्ये मायावतींनी त्यांच्याकडे झाशी मंडलच्या मुस्लिम ब्रदरहुड कमिटीच्या निमंत्रकपदाची जबाबदारी सोपवली. त्यानंतर २००७ मध्ये त्यांची झाशीचे जिल्हा प्रभारी म्हणून नियुक्ती करण्यात आली. पुढे त्यांना झाशी विभागात काम करण्याची संधी मिळाली.

२०१४ मध्ये वाढले

२०१२ च्या विधानसभा निवडणुकीनंतर बसपामधील शमसुद्दीन रैन यांचा दर्जा झपाट्याने वाढला. त्याला झाशीबाहेर राज्य पातळीवर ओळख मिळू लागली. यासोबतच राज्यस्तरावरही मोठी जबाबदारी आली. २०१४ च्या लोकसभा निवडणुकीपूर्वी मायावतींनी शमसुद्दीन रैन यांना बुंदेलखंड बाहेरील कानपूर झोनचे प्रभारी बनवले. मात्र, त्यानंतर ही जबाबदारी त्यांच्यावर स्वतंत्रपणे देण्यात आली नाही. ते पक्षाच्या एका ज्येष्ठ नेत्याचे सहाय्यक म्हणून काम करत होते. २०१५ मध्ये कानपूर विभागाची संपूर्ण जबाबदारी त्यांच्यावर सोपवण्यात आली होती. दोन वर्षे काम केल्यानंतर, २०१७ मध्ये शमसुद्दीन रैन हे पूर्वांचलच्या गोरखपूर, फैजाबाद आणि आझमगड विभागांचे समन्वयक बनले. यादरम्यान त्यांनी देवी पाटण, लखनौ आणि कानपूरची जबाबदारी घेतली.

नसीमुद्दीन ऐवजी शमसुद्दीन

२०१७ च्या विधानसभा निवडणुकीनंतर नसीमुद्दीन सिद्दीकी यांना बसपमधून काढून टाकल्यानंतर शमसुद्दीन रैन यांच्याकडे पश्चिम उत्तर प्रदेशची जबाबदारी देण्यात आली होती. बसपाच्या राजकारणात पश्चिम उत्तर प्रदेश हा सर्वात महत्त्वाचा मानला जातो. २०१९ च्या लोकसभा निवडणुकीत बसपाला सहारनपूर, बिजनौर, नगीना आणि अमरोहा येथून चार जागा मिळाल्या. त्याचवेळी, मेरठमध्ये बसपाचा अल्प मतांनी पराभव झाला. बाकीच्या जागांवर ती दुसरी आली. त्या निवडणुकीत पश्चिम उत्तर प्रदेशची जबाबदारी शमसुद्दीन रैन यांच्या खांद्यावर होती. ही जबाबदारी त्यांनी चोखपणे पार पाडली. पक्ष आणि त्याची विश्वासार्हता वाचवली. याचा परिणाम असा झाला की ते बसपमध्ये ज्या पदावर नसीमुद्दीन सिद्दीकी होते त्याच पदावर पोहोचले. मायावतींनी त्यांच्यावर विश्वास ठेवून विधानसभा निवडणुकीत सर्वात मोठी जबाबदारी सोपवली. पाच प्रभागांची तिकिटे निश्चित करण्याची जबाबदारी त्यांच्यावर होती.