वसंत ऋतुची उत्पत्ती कामदेवापासून झाली, ही कथा वाचा!

डिजिटल मुंबई चौफेर। ०५ फेब्रूवारी २०२२।

बसंतला ऋतूंचा राजा म्हटले जाते. हा भगवान श्रीकृष्णाचा आवडता ऋतू आहे असे म्हणतात. गीतेत भगवान श्रीकृष्णाने स्वतःला ऋतूंचा वसंत असे वर्णन केले आहे. वसंत ऋतूमध्ये हिवाळा संपून आल्हाददायक वसंत ऋतु येतो. या ऋतूत निसर्गही आनंदी दिसतो आणि नवीन पाने, फुले, कळ्यांनी सजतो. वसंत ऋतूची सुरुवात माता सरस्वतीच्या प्रकट दिन बसंत पंचमीपासून होते. पण वसंत ऋतुचा इतिहास काय आहे हे तुम्हाला माहिती आहे का? धार्मिक ग्रंथांमध्ये या ऋतूची उत्पत्ती कामदेवापासून झाली असे मानले जाते. म्हणून वसंत ऋतूला कामदेवाचा पुत्र म्हणतात. त्याची कथा येथे जाणून घ्या.

वसंत ऋतु हंगामाची आख्यायिका

पौराणिक कथेनुसार, जेव्हा देवी सतीने तिचे वडील दक्ष यांच्या हवन कुंडात उडी घेऊन आत्मदहन केले तेव्हा महादेव अत्यंत दुःखी झाले आणि सतीच्या वियोगात ध्यानस्थ बसले. त्यावेळी तारकासुराने ब्रह्मदेवाची तपश्चर्या करून त्यांना प्रसन्न केले आणि शिवपुत्राच्या हातूनच मरावे असे वरदान मागितले. सतीच्या वियोगात शिव ध्यानात गेले होते हे त्यांना माहीत होते. ना त्यांचे लक्ष विचलित करणे शक्य आहे, ना शिवाचे दुसरे लग्न सहज शक्य आहे. ब्रह्माजींनी त्याला वरदान दिले.

हे वरदान मिळाल्यानंतर तो खूप शक्तिशाली झाला. त्याची इच्छा असूनही त्याला कोणी मारू शकत नव्हते. अशा स्थितीत तो देवांनाही त्रास देऊ लागला. यामुळे नाराज होऊन सर्व देव भगवान विष्णूंकडे पोहोचले, परंतु तारकासुरला ब्रह्मदेवाकडून वरदान मिळाल्याने ते तारकासुरला मारण्यासही असमर्थ ठरले. अशा स्थितीत त्यांनी देवतांना सुचवले की त्यांनी महादेवाची तपस्या मोडून काढावी आणि यासाठी कामदेवाची मदत घ्यावी.

तेव्हा शिवाची तपस्या मोडण्यासाठी कामदेवाने वसंत ऋतु निर्माण केला. या ऋतूत गार वारे वाहतात, झाडांना नवीन पाने येऊ लागतात, मोहरीच्या शेतात पिवळी फुले येऊ लागतात, आंब्याच्या झाडांना मोहोर येतो. वसंत ऋतूमध्ये कामदेवाने शिवावर बाणांचा वर्षाव केला. यामुळे शिवाचे लक्ष गेले आणि त्याला राग आला. क्रोधाने त्याचा तिसरा डोळा उघडला, ज्याने कामदेवाला भस्म केले. काही वेळाने महादेवाचा राग शांत झाल्यावर देवांनी कामदेवाला असे का करावे लागले ते सांगितले. यानंतर कामदेवाची पत्नी रती हिने महादेवाला कसेतरी कामदेवाला जिवंत करण्याची विनंती केली.

तेव्हा शिवाने रतीला वरदान दिले की द्वापर युगात कृष्णाचा पुत्र प्रद्युम्न म्हणून कामदेव जन्म घेईल. काही काळानंतर पार्वतीच्या तपश्चर्येने शिव प्रसन्न झाले आणि त्यांनी माता पार्वतीसोबत लग्न केले. कार्तिकेयचा जन्म शिव आणि माता पार्वतीचा मुलगा म्हणून झाला. नंतर कार्तिकेयानेच तारकासुराचा वध करून देवांना त्याच्या दहशतीपासून वाचवले.