अमेरिकेत महागाई दरात विक्रमी वाढ, फेडकडूनही दर वाढवण्याची शक्यता

डिजिटल मुंबई चौफेर। १० फेब्रूवारी २०२२।

अमेरिकेतील महागाईचा दर विक्रमी पातळीवर पोहोचला आहे. अमेरिकेत जानेवारीत चलनवाढीचा दर १२ महिन्यांपूर्वीच्या तुलनेत ७.५ टक्क्यांवर पोहोचला आहे. चार दशकांतील महागाईचा हा उच्चांक आहे. वर्षानुवर्षे वाढीचा हा आकडा यापूर्वी फेब्रुवारी १९८२ मध्ये दिसला होता. सरकारच्या म्हणण्यानुसार, भाडे, वीज आणि खाद्यपदार्थांच्या किमतीत वाढ झाल्यामुळे महागाई वाढली आहे. सीएनबीसीच्या बातमीनुसार, नवीन महागाईच्या आकडेवारीमुळे, फेडरल रिझर्व्ह पुढील महिन्याच्या धोरण आढाव्यात दर अर्ध्या टक्क्यांनी वाढवण्याची भीती बाजारात निर्माण झाली आहे. लवकरच महागाई दरात नरमाई येण्याची शक्यता सरकार वर्तवत आहे.

महागाईचा दर ७.५ टक्क्यांवर पोहोचला

अमेरिकेत जानेवारीत चलनवाढीचा दर १२ महिन्यांपूर्वीच्या तुलनेत ७.५ टक्क्यांवर पोहोचला आहे. चार दशकांतील महागाईचा हा उच्चांक आहे. अमेरिकेतील महागाईमुळे ग्राहक हैराण झाले आहेत, वेतनवाढीवर परिणाम होत असून केंद्रीय बँक फेडरल रिझर्व्हला कठोर निर्णय घ्यावे लागले आहेत. कामगार विभागाने गुरुवारी सांगितले की, मागील १२ महिन्यांच्या तुलनेत ग्राहकांच्या किमतीत वाढ ७.५ टक्क्यांवर पोहोचली आहे. फेब्रुवारी १९८२ नंतरची वार्षिक वाढीची ही सर्वोच्च पातळी आहे. पुरवठा आणि कामगारांचा तुटवडा, अधिक फेडरल मदत, अति-कमी व्याजदर आणि मजबूत ग्राहक खर्च यामुळे महागाई गेल्या वर्षभरात झपाट्याने वाढली आहे. डिसेंबर ते जानेवारी दरम्यान चलनवाढ ०.६ टक्के होती, जी आधीच्या महिन्याप्रमाणेच होती आणि ती अर्थतज्ज्ञांच्या अपेक्षेपेक्षा जास्त होती. ऑक्टोबर ते नोव्हेंबर या काळात किमती ०.७ टक्क्यांनी आणि सप्टेंबर ते ऑक्टोबरपर्यंत ०.९ टक्क्यांनी वाढल्या. प्रसारमाध्यमांच्या वृत्तानुसार, उच्च चलनवाढीमुळे अर्थव्यवस्थेतील जलद रिकव्हरीचा प्रभाव कमी झाला आहे आणि सरकार महागाई नियंत्रित करण्यासाठी पुढील धोरणे बनवू शकते. ज्यामध्ये मुख्य दरांमध्ये वाढ करण्यासारख्या हालचालींचा समावेश असू शकतो.

२०२१ मध्ये अर्थव्यवस्थेत विक्रमी तेजी

गेल्या वर्षी, अमेरिकेच्या अर्थव्यवस्थेने मंदीनंतर सर्वात वेगाने वाढ केली. कोरोना व्हायरसमुळे २०२२ मध्ये अर्थव्यवस्था ‘मंदी’च्या गर्तेत होती. गेल्या महिन्यात वाणिज्य विभागाने जाहीर केलेल्या आकडेवारीनुसार, यूएस सकल देशांतर्गत उत्पादन (जीडीपी) गेल्या वर्षी ५.७ टक्के वाढले. १९८४ मध्ये नोंदवलेल्या ७.२ टक्के विकास दरानंतर मागील मंदीनंतरचा हा उच्चांक आहे. रोनाल्ड रेगन यांच्या कार्यकाळानंतरचा हा सर्वात वेगवान विकास दर आहे. मंत्रालयाने म्हटले आहे की कोविड-१९ ची प्रकरणे अजूनही येत आहेत, परंतु असे असूनही, या वर्षी अर्थव्यवस्था वाढतच राहील. मात्र, त्याचा वेग थोडा कमी असेल. अनेक अर्थतज्ञांनी जानेवारी-मार्च तिमाहीसाठी त्यांच्या वाढीचा अंदाज कमी केला आहे. २०२२ मध्ये अमेरिकेचा विकास दर चार टक्क्यांपर्यंत खाली येईल असा अंदाज आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधीने व्यक्त केला आहे.